„Izvještaj o usklađenosti zakonodavnog i institucionanog okvira u Crnoj Gori sa UN Konvencijom o pravima lica s invaliditetom i preporuke za harmonizaciju“ predstavljen je na konferenciji u Hotelu „Aurel“, u Podgorici 07. jula 2014. Dvodnevnu konferenciju organizovao je Savez udruženja paraplegičara Crne Gore. Ovo je jedna od aktivnosti regionalnog projekta „Uspostavljanje Balkanske nezavisne invalidske mreže“ (Establishing the Balkans Independent Disability Framework) koji finansira Evropska unija posredstvom Delegacije
Evropske unije u Bosni i Hercegovini u trajanju od 3 godine.
Okosnicu projekta čini ustanovljavanje nezavisne regionalne mreže organizacija osoba s invaliditetom radi usklađivanja i praćenja nacionalnih zakonodavstava u odnosu na UN Konvenciju o pravima osoba s invaliditetom i Evropsku strategiju za osobe s invaliditetom 2010-2020. Vodeći partner u projektu je Agencija za saradnju, edukaciju i razvoj (ACED) iz Banjaluke, a projektni partneri su Savez udruženja paraplegičara Crne Gore za Crnu Goru, odnosno Centar za samostalni život osoba s invaliditetom (CIL) za Srbiju. Saradnici u projektu su: Koordinacioni odbor invalidskih organizacija Republike Srpske (RS), Informativni centar za osobe sa invaliditetom Lotos (FBiH), Zajednica saveza osoba s invaliditetom Hrvatske – SOIH, Polio Plus (Makedonija).
U svakoj od zemalja učesnica u projektu formirane su radne grupe u pet oblasti: pristupačnost, obrazovanje, zdravstvena zaštita, rad i zapošljavanje i socijalna zaštita.
Članovi radnih grupa su predstavnici organizacija osoba s invaliditetom, drugih organizacija civilnog društva, te državnih institucija kompetentni za rad u navedenim oblastima. U prvoj godini projekta oni su napravili analizu postojećih pravnih propisa u navedenim oblastima (desk-analizu), a zatim provjerili, putem kvalitativnog istraživanja metodom upitnika, koliko se postojeća prava poštuju – primjenju u praksi. U drugoj godini radili su se sektorski izvještaji koji su objedinili i desk-analizu i nalaze sa terena. Oni su poslužili za pravljenje nacionalnog izvještaja.
Izvještaj je pokazao da je većina važećih propisa u Crnoj Gori u posmatranim oblastima djelimično usklađena, kao i da većini treba prilagoditi izraze vezane za invalidnost, zato što su neodgovarajući. Međutim, istraživanja na terenu pokazuju da postoje veliki izazovi u primjeni propisanih prava. (Preporuke za svih 5 oblasti nalaze se u prilogu).
Pravljenje Nacionalnog izvještaja za Crnu Goru od posebnog je značaja imajući u vidu činjenicu da je Crna Gora ratifikovala i UN Konvenciju o pravima osoba s invaliditetom i njen Opcioni protokol, kao i činjenicu da je svoj državni izvještaj o usklađenosti zakonodavstva sa tom Konvencijom bila dužna da preda Komitetu za ljudska prava u Ženevi već u 2011. godini.
Očekujemo da će ovaj projekat unaprijediti zaštitu i ostvarivanje prava i interesa OSI u Crnoj Gori s obzirom na to da u trećoj godini projekta slijedi pravljenje preporuka za unapređenje postojećeg zakonskog sistema. S druge strane, formiranje balkanske invalidske mrеže će postaviti osnove za jedinstveno djelovanje invalidskog pokreta u regionu.
